มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Boesenbergia rotunda (L.) Manst. มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Fingerroot, Chinese ginger และมีชื่อไทยอื่นๆว่า กะแอน ขิงทราย เป็นต้น นอกจากนี้ยังถูกเรียกอีกชื่อว่า กระชายเหลือง จัดอยู่ในวงค์ขิงข่า (Zingiberaceae) มีลักษณะป็นเหง้าสั้น มีสักษณะอวบน้ำ รูปทรงกระบอก ตรงกลางพองกว่าส่วนหัวและท้าย ผิวสีน้ำตาลอ่อน เนื้อใบสีเหลือง มีรสเผ็ดร้อน ขม กลิ่นหอมฉุน พบสารในกลุ่มเฟลไวบอยด์ และสารสำคัญในน้ำมันหอมระเหย เช่น โบเชนเบอร์จินเอ (Boesanbergin A), พินอสตรอบิน (Pinostrobin), แพนดูราทินเอ (Panduratin A), แพนดูราทินบี (Panduratin B) แคมเฟอร์ (Camphor), คาร์ดามอมิน (Cardamonh) และสารอื่นๆอีกหลายชนิด นอกจากนี้ยังพบว่ากระชายขาวอุดมไปด้วยวิตามิน และแร่ธาตุ เช่น แคลเซียม เหล็ก วิตามินเอ และบี อีกด้วย
คุณประโยชน์ของกระชายขาวที่มีการศึกษาไว้
1. กระชายขาว กับ สรรพคุณทางยา
กระชายขาว เป็นสมุนไพรที่มีการใช้มาอย่างยาวนาน และนิยมนำมาประกอบอาหาร ซึ่งมีสรรพคุณทางการแพทย์แผนไทย เช่น
ช่วยแก้โรคในปากและคอ เช่น ปากเปื่อย ปากแห้ง ปากเป็นแผลแก้โรคที่เกิดในปาก
รักษาอาการจมูกไม่ได้กลิ่น ไซนัสอักเสบ
ช่วยย่อยอาหาร ช่วยแก้โรคกระเพาะ
เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงร่างกาย ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย
กระตุ้นระบบการไหลเวียนโลหิต ช่วยปรับสมดุลของความดันโลหิตในร่างกาย ช่วยลดความดันโลหิตเมื่อความดันโลหิตสูง แต่เมื่อความดันโลหิตต่ำก็จะช่วยทำให้ความดันเพิ่มขึ้นจนเป็นปกติ
ลดอาการปวดท้อง มวนในท้อง อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้อาการท้องร่วง ท้องเดิน
2. กระชายขาว ช่วยบำรุงกำลัง เสริมสมรรถภาพทางเพศ บำบัดโรคนกเขาไม่ขันหรือโรคอีดี (Erectile Dysfunctional หรือ ED) และช่วยแก้อาการไส้เลื่อนในเพศชาย
3. สารสกัดกระชายขาว ช่วยลดน้ำหนัก จากการศึกษาวิจัยของสถาบัน Clinical Research Information Service ของประเทศเกาหลีใต้ โดยได้แบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็นสามกลุ่ม โดยให้กลุ่มแรกรับประทานกระชายขาววันละ 300 มิลลิกรัม กลุ่มที่ 2 ทาน 600 มิลลิกรัม และกลุ่มที่สามรับประทานยาแป้ง จากการวิจัยพบว่า ทั้งกลุ่มแรกและกลุ่มที่สองที่มีการรับประทานกระชายขาวนั้นมีรอบเอว ปริมาณไขมัน และน้ำหนักตัวที่ลดลงตามลำดับภายในเวลา 12 สัปดาห์ แต่กลุ่มที่รับประทานยาแป้งนั้นไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ ของร่างกาย
4. กระชายขาว กับ การต้านไวรัส
ผลการศึกษาวิจัยฤทธิ์ต้านไวรัสก่อโรคโควิด-19 ของสารสกัดกระชายขาว โดยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี พบว่า
“สารสกัดในกระชายขาว ได้แก่ แพนดูราทิน เอ (Panduratin A) และพิโนสโตรบิน (Pinostrobin) มีฤทธิ์ต้านการแบ่งตัวของไวรัสที่แรงกว่าสารสกัดฟ้าทะลายโจร แอนโดรกราโฟไลด์ (Andrographolide)” ซึ่งเป็นการศึกษาวิจัยในหลอดทดลองพบว่า สารสกัดทั้งสองตัวนี้ในกระชายขาว สามารถทำหน้าที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อไวรัสต้นเหตุของโควิด-19 ได้ โดยสารทั้งสองตัวนี้สามารถลดจำนวนเซลล์ที่ติดเชื้อจาก 100% ได้ถึง 0% เลยทีเดียว นอกจากนี้ยังสามารถยับยั้งเซลล์ในการผลิตไวรัสได้ถึง 100% อีกด้วย”
และมีการศึกษาพบว่า สารสกัดของกระชายขาวสามารถแสดงฤทธิ์ในการต้านไวรัสซาร์ส ในระยะหลังการติดเชื้อและยังพบว่าสารแพนดูราทิน (pan-duratin) ของกระชายขาวมีฤทธิ์ในการต้านไวรัสทั้งในระยะก่อนและหลังการติดเชื้อ และยังมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเชื้อเอดส์ ต้านไวรัสไข้เลือดออกในกลุ่ม Flaviviridae family และยังยั้งเชื้อพิโคร์นาไวรัส (picornaviruses) ซึ่งก่อโรคมือเท้าปาก
กระชายขาว ควรรับประทานอย่างเหมาะสม
ไม่ควรรับประทานกระชายขาวติดต่อกันเป็นเวลานาน หรือเกิน 1 สัปดาห์ เนื่องจากกระชายขาวมีฤทธิ์ร้อน อาจส่งผลให้เกิดอาการร้อนใน หรือเป็นแผลในปาก
การบริโภคกระชายขาวในปริมาณมาก อาจมีผลทำให้เกิดปัญหาเหงือกร่น และเกิดภาวะใจสั่นได้
ไม่ควรใช้ในเด็ก หญิงตั้งครรภ์ และหญิงให้นมบุตร
ไม่ควรใช้ในผู้ที่มีความผิดปกติของตับ และไต
ผู้ที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด ยาต้านการแข็งตัวของเลือดหรือเกล็ดเลือด หรือผู้ที่มีโรคเกล็ดเลือดต่ำ ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนรับประทาน
หากต้องการรับประทานกระชายขาวคู่กับฟ้าทะลายโจร ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรเพื่อคำนวณปริมาณที่เหมาะสมก่อน
กระชายขาวถือว่าเป็นสมุนไพรไทยที่มีคุณค่า อุดมด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย อย่างไรก็ตาม ควรระมัดระวัง เลือกซื้อ ผลิตภัณฑ์จากสารสกัดกระชายขาว ที่มีคุณภาพดี มีมาตรฐาน เพื่อความปลอดภัย ด้วยนะคะ
กระชายสกัด: กระชายขาว สมุนไพรไทยกับสรรพคุณที่น่าทึ่งมากกว่าที่คิด อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://mmed.com/products/